СПИДге кабылган аялдардын саны өстү

Кыргызстанда ВИЧ жугузуп алган кишилердин расмий саны 2019-жылдын 1-ноябрына карата 9516 адамды түздү. Бул эсеп былтыркы жылга салыштырмалуу 837 адамга көп. Ооруну жугузгандардын 2013ү каза болгон.

ВИЧке кабылгандардын 64%ы аялдар, 36%ы эркектер. Ооруга чалдыккандардын 70%ын 25-49 жаштагы адамдар түзөт.

Дартка кабылгандардын 47%ы корголбогон жыныстык катыш учурунда, 45,1%ы баңгизатты ийне менен сайынуу жана медициналык жабдуулар аркылуу жуктурган. 2,8% энеден балага өтсө, 4,8%ы так аныктала элек.

Бир жыл мурда, 2018-жылдын 1-ноябрына карата ВИЧ жугузуп алган 8679 киши катталган. Алардын ичинен 1873 киши каза болгон. Акыркы учурларда жугуу жолдору өзгөрүүдө. Ошондой эле, аялдар менен эркектер арасындагы айырмачылык байкалууда. Мурда 2010-жылы аялдар 10%ды түзсө, азыр ооругандарын 64%ын аялдар түзөт. Ал эми эркектер жаңы инфекция пайда болгондо 90%ды түзсө, азыр алар 36%ды түздү.

Улуттук стаистикалык комитеттеги маалыматка ылайык, 2008-2018-жылдар аралыгында жыл сайын ВИЧ илдетин жуктурду деп катталган жаңы учурлар:

1) эркектер арасында:

	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018
Парентериалдык (кан, ийне…)	319	454	322	358	288	166	174	162	175	179	127
Жыныстык катнаш	34	30	55	45	86	101	147	165	206	240	302
Энеден-балага	18	11	10	11	19	9	5	12	7	6	13
жалпы	371	495	387	414	394	277	344	355	466	463	509

2) аялдар:

	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018
Парентериалдык (кан, ийне…)	48	32	28	40	64	25	14	14	39	35	13
Жыныстык катнаш	126	140	129	133	217	176	234	251	251	266	247
Энеден-балага	7	4	10	7	17	1	10	13	9	10	12
жалпы	181	176	167	180	299	203	268	287	319	333	311

Бүгүн 1-декабрь Бүткүл дүйнөлүк СПИД менен күрөшүү күнү.

Бул күн 25 жылдан бери элге маалымат жеткирүү жана кишининин иммундук жетишсиздик вирусун жуктуруп алган адамдарды колдоо максатында белгиленип келет. Аталган ооруу заманбап дүйнөнүн чечүүгө эң кыйын болгон чакырыктарынын бири.

Белгилей кетсек, биринчи жолу 1981-жылы 5-июнда АКШнын Ооруларга көзөмөл жүргүзүү борбору СПИД деген жаңы ооруну каттаган. Алгач «Төрт-Г» деп аталган адамдын иммундук жетишсиздигинин козгогучу бара-бара анын кабылдоосуна алып келери, аны менен ооруган адам акыры өмүрү менен кош айтышары аныкталганда гана Бириккен Улуттар Уюму ушул дартка карата каршы күрөшүү күнүн 7 жылдан кийин жарыялаган.

Дүйнө жүзүндө ВИЧке чалдыккан 37,9 млн адам болсо, анын 1,7 миллиону балдар болуп саналат. Оорууга чалдыккандардын 79%ы өз оорусунан кабары бар.

БУУнун маалыматына ылайык, 2010-жылга салыштырмалуу аталган оорууну жугузгандардын саны 2018-жылы Чыгыш Европа жана Борбордук Азия өлкөлөрүндө 29%га өскөн.