Непалдан Кыргызстанга чейин: дүйнө 8-мартты кандай белгиледи?

Орозгүл Арстанова

3 года ago

8-мартта дүйнө жүзү боюнча, Непалдан тартып Кыргызстанга чейин, аялдардын укугун коргоо боюнча акция өттү.

Бангкок шаарында жөө жүрүшкө чыккандар жумуш орундарында болгон гендердик кысымдарды (харассмент) жана жалпы зомбулукту чагылдырган плакаттарды алып чыгышты. Ошондой эле бир канча демонстранттар, анын арасында эркектер да, энелик укуктарды коргоо боюнча суроо жараткан маселеге коомчулуктун көңүлүн бурдурган. Бир гана плакаттар менен эмес, айрымдары атайын жүрүшкө ылайыкталган кийимдер менен чыгышты.

Мехикодо 8-мартта Улуттук сарайдын алдында кыйраткыч “вандализмге” каршы атайын тосмо орнотулду. Ал тосмого болсо фемициддин курмандыктары, гендердик теңсиздиктин айынан аял болгону үчүн эле өлүмгө дуушар болгон аялдардын аты-жөнү жазылды.

Мехикодогу жөө жүрүштүн катышуучусу Улуттук сарайдын алдына тосулган тосмого фемициддин курмандыгы болгон аялдын атын жазууда.

Алматыда гендердик теңдикке болгон аялдардын жөө жүрүшү. Анын катышуучулары “Ар бир аял маанилүү”, “Казакстанды феминизм куткарат” деген ураандар менен чыгышты.

Доминика Республикасынын борбор калаасы Санто-Доминго шаарында жайгашкан Конгресстер сарайынын бет маңдайында аялдардын укугун коргоо акциясынын катышуучусу.

Amnesty International эл аралык укук коргоо уюму Цюрих шаарындагы Swissmill имаратына «Швейцарияда ар бир бешинчи аялга сексуалдык зомбулук көрсөтүлөт» деген жазууну чагылдырууда.

Тель-Авивада аймактык соттун имаратынын жанында аялдар табыттын ичине жатып, үй-бүлөлүк зомбулуктан каза болгон аялдардын образын чагылдырышты.

Сан-Сальвадордогу жүрүштө аялдар фемицидке каршы үлпөт той көйнөк кийип чыгышкан.

Париждеги Республикалык аянтта митинг учурунда Femen кыймылынын катышуучусу “Келечек феминисттерге” деген ураан менен аялдардын укугун кеңейтүү керектигин көрсөтүүдө.

Лондон милициясы айрыкча аялдар дуушар болгон тоноочулукка жана зордук-зомбулукка каршы күрөшүү боюнча алгачкы иш-чарасын уюштурду.

Испаниянын Сантандер шаарында Bicicletada Feminista аталышындагы аялдар велосипед жүрүшү.

Стамбулда аялдарга болгон зомбулукка каршы акциянын катышуучулары. We ll Stop Femicide кыймылынын маалыматына ылайык 2020-жылдын эле статистикасында Түркияда эркектер тарабынан 335 аялга кол көтөрүү жана адам өлтүрүү фактысы катталган.

Непалдын борбору Катмандуда аялдарга болгон зордук-зомбулуктун көбөйүүсүнө каршы иш-чара.

Пакистандын Лахор шаарында “патриархат пандемиясына” каршы жүрүш. Протестчилер сексуалдык зомбулук көргөндөрдүн окуялары жазылган «MeToo жуурканын» алып келишти. Ошондой эле, аялдарга зордук-зомбулуктун айланасындагы баардык терс көрүнүштөрдү кийимдерге жазышып, көчөнүн ар кайсы жерине илишти.

Минск шаарында “Белорус аялдарына болгон репрессияга каршы” деген көрүнүштө кара кийим кийген активист. Акциянын бул катышуучусу аялдардын жүрүшүндө массалык башаламандык катары бааланып, кармоо болгон жерден сүрөткө тартылган.

Петербургдагы акция. Анын катышуучулары үй-бүлөдөгү зордук-зомбулукка каршы жана саясий туткундарды бошотуу боюнча мыйзам кабыл алуу талабын коюшту.

Петербургдагы гендердик басмырлоого, үй-бүлөлүк жана милициянын зомбулугуна каршы, ошондой эле, косметиканы жана аялдардын баардык буюмдарын каалагандай колдонуу укугун колдогон пикет.

Бишкектеги аялдардын укугуна арналган митинг.